TY - JOUR ID - 697044 TI - ارزیابی وضعیت تنوع زیستی محصولات زراعی مناطق بیابانی خراسان جنوبی JO - مدیریت بیابان JA - JDMAL LA - fa SN - 2476-3985 AU - جوادی, حامد AD - استادیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 10 IS - 3 SP - 49 EP - 62 KW - شاخص شانون KW - سیمپسون KW - گیاهان زراعی KW - یکنواختی گونه‌ای DO - 10.22034/jdmal.2022.561052.1395 N2 - به‌منظور ارزیابی وضعیت تنوع‌ زیستی محصول­‌های زراعی مناطق بیابانی خراسان جنوبی، اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت آن‌ها در 11 شهرستان جمع‌آوری و شاخص‌های تنوع زیستی در قالب گروه‌های مختلف محاسبه ­شد. مبنای تقسیم‌بندی محصول‌­ها بر پایۀ نوع مصرف عبارتنداز‌ غلات، حبوبات، صنعتی، سبزیجات، جالیزی، گیاهان علوفه‌ای، دارویی و خانواده گیاهی. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که در خراسان جنوبی 35 گونه زراعی کشت می‌شود و بیشترین سطح زیر کشت به­‌ترتیب متعلق به غلات (65%)، گیاهان علوفه‌ای (11.1­%) و گیاهان دارویی (10.8­%) است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، نظام‌های تولید محصول­‌های زراعی خراسان جنوبی تنوع مناسبی ندارد. شاخص تنوع در تمام گروه‌های محصولات زراعی و خانواده‌های گیاهی بسیار اندک است. از بین گروه‌های مورد مطالعه، غلات، گیاهان دارویی و گیاهان علوفه‌ای نسبت به دیگر گروه‌ها از تنوع مناسب‌تری برخوردار بودند. بیشترین تنوع خانواده‌های گیاهی متعلق به خانواده‌های گندمیان (Poaceae) و زنبق (Iridaceae) بود. شهرستان‌های قاین و بشرویه به دلیل غنای گونه‌ای، شاخص شانون و شاخص یکنواختی بیشتر از تنوع مطلوب‌تری نسبت به دیگر شهرستان‌ها برخوردار بودند؛ ولی شاخص‌های تنوع در شهرستان‌های فردوس، سربیشه، درمیان و خوسف پایین بود. با توجه به اینکه حفظ و افزایش تنوع زیستی یکی از مؤلفه‌های اصلی رسیدن به کشاورزی پایدار است؛ بنابر این، توجه به وضعیت تنوع زیستی محصول­‌های زراعی در خراسان جنوبی و به‌ویژه شهرستان‌های دارای تنوع اندک، ضروری به نظر می‌رسد. UR - https://www.jdmal.ir/article_697044.html L1 - https://www.jdmal.ir/article_697044_f05af54474119ce64ae805983c8d1144.pdf ER -