مطالعه برخی صفات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی گیاه مریم گلی بیابانی .Salvia eremophila Boiss در سه رویشگاه مرتعی استان یزد

میر احمدی, سارا; احمدی, عباس; حسینی, سید زین العابدین; عبدی, نوراله; ترنج زر, حمید

doi:10.22034/jdmal.2022.544682.1358

مطالعه برخی صفات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی گیاه مریم گلی بیابانی .Salvia eremophila Boiss در سه رویشگاه مرتعی استان یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری علوم مرتع، گروه منابع طبیعی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

² استادیار، گروه منابع طبیعی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

³ استادیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد، یزد، ایران.

⁴ دانشیار، گروه منابع طبیعی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

10.22034/jdmal.2022.544682.1358

چکیده

هدف از مطالعه حاضر، بررسی صفات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی و تعیین روابط بین عناصر موجود گیاه مریم‌گلی بیابانی .Salvia eremophila Boiss به‌عنوان یک گونه مرتعی بومی و دارویی در سه رویشگاه مرتعی استان یزد می‌باشد. بدین منظور در سه رویشگاه دامگاهان، تنگ چنار و قوام آباد و در سه ایستگاه مختلف، میزان عناصر‌غذایی شامل قند محلول، میزان کلروفیل، کاروتنوئید و پرولین موجود در اندام هوایی گیاه مریم‌گلی بیابانی در دو مرحله فنولوژیکی گلدهی و بذر‌دهی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از گیاهان به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از پلات‌های یک متر‌مربعی در طول ترانسکت های 50 متری انجام گرفت. همچنین پس از بازدیدهای منظم میدانی، دیاگرام مراحل رشد فنولوژیکی مریم گلی بیابانی در محدوه مورد مطالعه ترسیم گردید. داده‌ها پس از جمع‌آوری و در سطح خطای 5% تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل مرحله فنولوژیکی، منطقه و ایستگاه اثر معنی داری بر روی متغیرهای مورد بررسی (0.05>p) داشت. بدین صورت که ایستگاه شماره 1 تنگ چنار در مرحله گلدهی از نظر میزان کلروفیل a، b بالاتر از سایر ایستگاه ها و مناطق مورد بررسی بوده و تفاوت معنی داری با آنها داشت. ایستگاه شماره 1 تنگ چنار در مرحله گلدهی و ایستگاه شماره 3 دامگاهان در مرحله بذر دهی، بشترین میزان کاروتنوئید را دارا بودند. همچنین میزان پرولین در مناطق مختلف، مراحل فنولوژیکی و ایستگاههای سه گانه، تفاوت معنی داری نشان داد. ایستگاه شماره 2 منطقه دامگاهان در زمان گلدهی بیشترین میزان پرولین را دارا بود. از نظر میزان قند محلول نیز اختلاف بین ایستگاه‌ها و مرحله فنولوژیکی (به غیر از مرحله گلدهی)، معنی‌دار بود. در مجموع، به دلیل تشابه شرایط اقلیمی ایستگاههای مورد بررسی در هر منطقه و نیز تیپ مرتع و ارتفاع از سطح دریا، این موضوع می‌تواند بر بروز تغییرات اندک در عناصر غذایی گیاه موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24763985.1401.10.1.5.9

مراجع

Abdollahi, V., Arzani, H., Chahuki, Z., Movahed Mohammadi, H., Haderbadi, G., & Motamedi, J. (2021). Assessment of the ability of mountain rangelands of Darmiyan in South Khorasan to exploit medicinal plants based on ecological characteristics and relying on indigenous knowledge of exploiters. Medicinal and Aromatic Plants Research, 37(1), 30-51. (in Farsi)
Armand, N., & Jahantab, E. (2019). Comparing the essential oil composition of Smyrnium cordifolium Boiss. in different natural habitats of Boyer Ahmad County. Rangeland, 13(1), 39-51. (in Farsi)
Al-Dhabi, N. A., Ghilan, A. K. M., Esmail, G. A., Arasu, M. V., Duraipandiyan, V., & Ponmurugan, K. (2019). Bioactivity assessment of the Saudi Arabian Marine Streptomyces sp. Al-Dhabi-90, metabolic profiling and its in vitro inhibitory property against multidrug resistant and extended-spectrum beta-lactamase clinical bacterial pathogens. Infection and Public Health, 12(4), 549-556.
Alberet R. S., & Thornber J. P. (1977). Water stress effects on the content and organization of chlorophyll in mesophyll and bundle sheath chloroplast of maize. Plant Physiology, 59(3), 351- 353.
Alizadeh, A., & Shaabani, M. (2012). Essential oil composition, phenolic content, antioxidant and antimicrobial activity in Salvia officinalis Cultivated in Iran. Advances in Environmental Biology, 6(1), 221-226.
Amini, Z., & Haddad R. (2014). Role of photosynthetic Pigments and antioxidant enzymes against oxidative stress. Molecular and Cellular Researches (Biology), 26(3), 251-265. (in Farsi)
Buchanan-Wollaston V. Earl S. Harrison E. Mathas E. Navabpour S. Page T. & Pink D. (2003). The molecular analysis of leaf senescence – a genomics approach. Plant Biotechnology, 1(1), 3-22.
Bagheri, A. R. (2010). The effect of drought stress on yield, yield components and ion contents of four wheat cultivars. Plant Ecophysiology, 1(3), 15-29. (in Farsi)
Bates, L.S., R.P. Waldren and I.D. Teare, 1973. Rapid Determination of Free Proline for Water Stress Student. Plant and Soil, 39, 205-207.
Banks, J. M. (2018). Chlorophyll fluorescence as a tool to identify drought stress in Acer genotypes. Environmental and experimental botany, 155, 118-127.
Chalchat, J.C., Michet A., & Pasquier B. (1998). Study of clones of Salvia officinalis yields andchemical composition of essential oil. Flavour and Fragrance, 13, 68 - 70.
Cakmak, I. (2005). The role of potassium in alleviating detrimental effects of abiotic stresses in plants. Plant Nutrition and Soil Science. 168, 521 - 530.
Derakhshan, F., Abdi, N., Toranjzar, H., & Ahmadi, A. (2021). Simulating Soil Organic Carbon Dynamics under Climate Change Scenarios in an Arid Ecosystem. Polish Journal of Environmental Studies, 30(3), 2063-2072.
Embry J. L., & Nothnagel E. A. (1988). Leaf development and senescence in Panicum miliaceun L., a cereal with a short seed-to-seed cycle. Plant Science, 55(2), 129-136.
Elumalai, R. P., Nagpal, P., & J.W. Reed. (2002). A mutation in the Arabidopsis KT2/KUP2 potassium transporter gene affects shoot cell expansion. Plant Cell, 14(1), 119-131.
Gitelson, A. (2020). Towards a generic approach to remote non-invasive estimation of foliar carotenoid-to-chlorophyll ratio. Plant Physiology, 252, 153227.
Hartt, C. E. (1934). Some effects of potassium upon the growth of sugar cane and upon the absorption and migration of grown in hydroponic nutrient solution. Agricultural Science. 4(3), 93-99.
HANCI, F., & CEBECİ, E. (2014). Investigation of proline, chlorophyll and carotenoids changes under drought stress in some onion (Allium cepa L.) cultivars. Turk Tarım ve Doga Bilimleri Dergisi, 1(Ozel Sayı-2), 1499-1504.
Hedge IC. Labiatae in: Rechinger KH. (1986). Flora Iranica, Labiatae. Akademische Druck-u Verlagsanstalt. Austria, 403– 480.
https://www.yazdmet.ir/
Kianmehr, H. (2014). Medicinal plants of Iran, second edition, Tehran, Ayizh publication. (in Farsi)
Kukavica B., & Jovanovic S. V. (2004). Senescence-related changes in the antioxidant status of ginkgo and birch leaves during autumn yellowing. Physiologia Plantarum. 122(3), 321- 327.
Kochert, G. (1987). Carbohydrate determination by the phenol sulfuric acid method. Cambridge, Cambridge University Press.
Lichtenthaler, H.K. (1987). Chlorophyll and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Method Enzyme, 148, 350- 382.
Marschner, H. (1995). Functions of mineral nutrients: macronutrients. Mineral Nutrition of Higher Plants (Second Edition). London, Academic Press.
Mozaffarian, V., & Barzegari, Gh. (2000). Flora of Yazd Province, Yazd, Yazd Publication (in Farsi).
Saeidnia S, Gohari, A.R., Malmir, M., Moradi-Afrapoli, F., & Ajani, Y. (2011). Tryptophan and Sterols from Salvia limbata. Medicinal Plants, 10(37), 41-47.
Shabala, S. (2003). Regulation of potassium transport in leaves: from molecular to tissue level. Annals of Botany, 92(5), 627-634.
Taiz, L., & Zeiger, E. (2010). Translated by: Kafi, M., Zand, E., Kamkar, B., Mahdavi-Damghani, A. & Abbasi, F. (2010). Plant physiology 2. Mashhad, Jihad-e- Daneshgahi press.
Tjhia, B., Aziz, S. A., & Suketi, K. (2018). Correlations between Leaf Nitrogen, Phosphorus and Potassium and Leaf Chlorophyll, Anthocyanins and Carotenoids Content at Vegetative and Generative Stage of Bitter Leaf (Vernonia amygealina Del.). Tropical Crop Science, 5(1), 25-33.
Zarei, Gh., & Morovvati Sharifabad, A. (2017). Essential Oil Composition of salvia eremophila In Different Stages of Plant Growth oin Yazd Province. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 4(4), 74 – 84. (in Farsi).
Zepeda-Jazo, I., Shabala, S., Chen, Z., & Pottosin, I. I. (2008). Na (+) -K (+) transport in roots under salt stress. Plant Signaling & Behavior, 3(1), 401-403.