بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی شاخص دومتغیره خشکسالی هواشناسی SPEI در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار هواشناسی کشاورزی گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی و کارمند سازمان هواشناسی گلستان

3 دانش آموخته کارشناسی مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

تغییر بارش و دمای ناشی از تغییر اقلیم   موجب شده است تا شاخص‌های تک متغیره خشکسالی نتوانند وضعیت کاهش منابع آبی را نشان دهند. بر این پایه از شاخص‌های چندمتغیره خشکسالی مانند بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده می‌شود. به منظور بررسی وضعیت روند تغییرات شدت خشکسالی هواشناسی در پهنه جغرافیایی ایران، داده‌های شبکه جهانی SPEI طی دورة آماری 30 ساله استفاده و آزمون‌های تشخیص روند و شیب خط سن بر روی سری‌های فصلی آنها اجراء و نتایج آنها در محیط GIS پهنه‌بندی شد. نتایج نشان داد در بین فصل‌ها، بیشترین روند رو به خشکی در فصل زمستان می‌باشد و بیش از 94 درصد مساحت کشور، شیب کاهشی را در سری زمانی شاخص خشکسالی نشان می‌دهند. روند تغییرات این شیب در غرب و شمال شرق کشور از لحاظ آماری معنی‌دار است. در فصل تابستان نیز نیمه شرقی کشور روند رو به خشکی را نشان می‌دهد ولی در فصل‌های بهار و پاییز وضعیت بهتری بر ایران حاکم است و درصد کمی از مساحت کشور روند معنی‌دار رو به خشکی را نشان می‌دهند. به­طوری که به ترتیب در فصل بهار  و پاییز ، 85 و 91 درصد کشور، از شیب خط روند کمتر و مساوی 2 درصد برخوردارند. نتیجه پایانی بررسی شاخص خشکسالی بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده نشان داد که در مجموع تغییرات اقلیمی در ایران رخ داده است و ایران در سالهای اخیر به سمت دوره های خشک‌تر متمایل بوده است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت بیابان
دوره 6، شماره 11 - شماره پیاپی 11
8 مقاله
بهار و تابستان 1397
صفحه 25-38

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 دی 1396
  • تاریخ بازنگری: 10 فروردین 1397
  • تاریخ پذیرش: 09 اردیبهشت 1397

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار