بررسی روش‌های ذخیرة نزولات آسمانی و فصل کشت در استقرار اولیة گونه Astragalus squarrosus در استان یزد (بررسی موردی: مراتع کالمند بهادران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

Astragalus squarrosusدرختچه‌ای بدون خار و خوش­خوراک بوده که در ماسه‌زارهای نواحی خشک تا فراخشک بیابان‌های مرکزی، جنوب­شرقی تا شمال­شرقی کشور پراکنش دارد. در تحقیق حاضر تأثیر تیمارهای ذخیرة نزولات آسمانی شامل کنتور فارو، پیتینگ و هلالی آبگیر و فصل کاشت بر استقرار اولیة گونة  A. squarrosus در منطقة کالمند بهادران بررسی شد. این منطقه از لحاظ نوع خاک، وضعیت بارندگی و دما مشابه رویشگاه اصلی این گونه است. بر پایة بررسی­های قوة نامیه، بذرها در آزمایشگاه خراش داده شدند. بذرهای خراش­داده­شده در قالب طرح آماری اسپلیت پلات با تیمار اصلی تاریخ کشت در پاییز 92 و 93 و اواخر زمستان 92 و 93 و تیمارهای فرعی روش کاشت پیتینگ، فارو، هلالی آبگیر در سه بلوک مورد مقایسه قرار گرفت. در بهار تعداد پایه‌های مستقرشده در هر کرت شمارش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج کشت پاییزه موفق‌تر از کشت بهاره بوده است. همچنین تیمار فارو با 5/11% استقرار بذرها نسبت به سایر تیمارها نتایج بهتری در استقرار بذرها داشته است. همچنین نتایج اثر متقابل فصل و تیمار ذخیرة نزولات نشان داد در تیمار فارو در کشت پاییز 1392 حدود 27% بذرها مستقر گردیدند این درحالی­ست که بذرهای کشت زمستان 93 در هیچ­کدام از تیمارها سبز نشدند. به­طورکلی استقرار کم بذرها گویای آن است که ذخیرة نزولات توأم با بذرکاری در مراتع استان یزد با بارندگی میانگین کم­تر از 100 میلی­متر با خطر زیادی روبروست به­طوریکه در سال‌های خشکسالی با بارندگی کمتر از مقدار میانگین، احتمال سبزنشدن بذرها یا خشک­شدن بذرهای کوچک مستقرشده وجود دارد. در این مناطق بهتر است روش‌های کشت نهال‌های گلدانی همراه با ذخیرةنزولات بررسی شود.

کلیدواژه‌ها