ارزیابی تأثیر زغال‌های زیستی مختلف بر ویژگی‌های ریخت شناسی اسکنبیل کرمانی Calligonum bungei Boiss.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران کرج، ایران

2 استادیار گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آذربایجان غربی، ایران

چکیده

در بوم­نظام­های (اکوسیستم) مناطق خشک و نیمه‌خشک، گیاهان چوبی و چندساله از مهم­ترین عامل­های کاهنده سرعت باد و رسوب‌گذاری ماسه‌بادی‌ها هستند. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر مقدارهای مختلف مواد افزودنی به خاک بر ویژگی­های رویشی گیاه اسکنبیل کرمانی Calligonum bungei Boiss. انجام شد. این آزمایش به­صورت گلخانه­ای با نسبت‌های مختلف مواد افزودنی زغال­زیستی طبیعی و زغال­زیستی تولیدشده از کمپوست زبالة شهری به خاک، حضور و عدم حضور میکوریزا بر روی گیاه اسکنبیل کرمانی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، اجرا شد. عامل­های در نظر گرفته‌شده در این آزمایش، شامل عامل قارچ میکوریزا (در دو سطح میکوریزا مصرف و عدم مصرف میکوریزا)، عامل زغال­زیستی طبیعی در چهار مقدار صفر، 1، 3 و 5 درصد وزنی و عامل زغال­زیستی تولیدشده از کمپوست زباله شهری در چهار مقدار صفر، 1، 3 و 5 درصد وزنی بود. نتیجه نشان داد که کاربرد زغال‌های­زیستی در تیمارهای دارای میکوریزا تیمار هفت موجب افزایش 62/34 % ارتفاع گیاه، 38/42 % قطر یقه، 02/554 % حجم تاج پوشش، 06/124 % طول ریشه، 92/30 % وزن­تر اندام هوایی و 23/36 % و در تیمارهای بدون میکوریزا (تیمار 23) موجب افزایش 24/39 % ارتفاع گیاه، 98/35 % قطر یقه، 1/152 % حجم تاج پوشش، 74/17 % طول ریشه، 53/68 % وزن­تر اندام هوایی و 75/20 % وزن ­تر ریشه نسبت به تیمار شاهد شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، بهره­گیری از مقدارهای ذکر شده زغال‌های زیستی همراه با بقایای گیاهی و طبیعی (تیمارهفت)، به دلیل ارزانی، در دسترس بودن، افزایش حاصلخیزی خاک و رشد بهتر گیاه اسکنبیل و دیگر گیاهان مشابه ویژه مناطق بیابانی توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها