مقایسة روش‌های تجربی، فیزیکی و شیمیایی در تعیین عامل تبدیل TDS از ECdw نمونه‌های اندک گرد و غبار

قائمی نیا, علی محمد; حکیم زاده اردکانی, محمدعلی

doi:10.22034/jdmal.2019.36532

مقایسة روش‌های تجربی، فیزیکی و شیمیایی در تعیین عامل تبدیل TDS از ECdw نمونه‌های اندک گرد و غبار

نوع مقاله : مقالات یادداشت فنی و کوتاه

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای بیابان‌زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

² دانشیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

10.22034/jdmal.2019.36532

چکیده

کل مواد جامد محلول در آب (TDS, mg/L) نشان دهندة مقدار وجود املاح در آن است و معمولاً محاسبة آن با اندازهگیری هدایت الکتریکی آب (EC_w, µS/cm) و ضرب آن در عدد تجربی 64/0 انجام میشود. این ضریب کلی است و مقدار آن بسته به نوع نمکهای محلول در آب متغیر است. در واقع دستگاههای اندازهگیری TDS با اندازهگیری EC محلول و ضریب تبدیل پیش فرض یا انتخابی توسط کاربر، مقدار TDS را نشان میدهند. از این رو، روش دقیق آن است که با توجه به نوع املاح محلول این ضریب محاسبه شود. در این پژوهش به منظور تعیین دقیق مقدار املاح محلول همراه گرد و غبار فرونشسته در تلههای رسوبگیر نصب شده در اراضی شمال دشت یزد-اردکان و به دست آوردن ضریب محاسبه TDS از EC_dw حاصل از آبشویی مقادیر اندک گرد و غبار، سه روش شامل استفاده از ضریب تجربی 64/0، توزین باقیمانده تبخیر به شیوه فیزیکی و اندازهگیری غلظت یونهای موثر بر شوری به روش شیمیایی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین عاملهای تبدیل به دست آمده حاصل از سه روش با آزمون توکی در سطح 5 درصد نشان داد ضریب تجربی 64/0 برای تعیین TDS از EC_dw، مقدار TDS را به طور معنیداری کمتر از مقادیردو روش دیگر برآورد می کند. بنابر این، استفاده از این روش، منجر به کم نشان دادن مقدار املاح به همراه گرد و غبار در منطقه مطالعاتی خواهد شد. میانگین عامل تبدیل TDS به دست آمده به روش فیزیکی و شیمیایی بدون اختلاف معنیدار به ترتیب با اعداد 03/1 و 90/0 در مقایسه با عدد 64/0 روش تجربی، امکان برآورد دقیقتر TDS از دادههای اندازهگیری EC_dw حاصل از آبشویی گرد و غبار را فراهم کرده و از آنها میتوان در تنظیم عامل تبدیل TDS در دستگاههای اندازهگیری همزمان EC و TDS استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها