بررسی ارتباط بین انباشت فلز سرب ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در آق‌قلا، گلستان

قزاق, نازنین; یگانه, حسن; عسگری, حمیدرضا

doi:10.22034/jdmal.2019.36536

بررسی ارتباط بین انباشت فلز سرب ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در آق‌قلا، گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

² استادیار گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

³ استادیارگروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

10.22034/jdmal.2019.36536

چکیده

انباشت سرب در خاک تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک، سنگ مادر، وجود منابع آلوده کننده، کاربرد کودهای آلی و شیمیایی در کشاورزی متفاوت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک بر مقدار انباشت سرب در خاک اراضی کشاورزی است. منطقه مورد مطالعه در 20 کیلومتری جاده آققلا به سمت اینچهبرون واقع شده است. نمونهبرداری از خاک در قالب 5 بلوک با فاصله 3000 متری از هم انجام شد. در هر بلوک 6 نمونه خاک از عمق 5-0 سانتیمتری و با فاصلهی 200 متری از هم برداشت شد. در مجموع 30 نمونه خاک جمعآوری شد. پس از اندازهگیری مقدار سرب، ویژگی های فیزیکی خاک شامل بافت و جرم مخصوص ظاهری خاک و ویژگیهای شیمیایی شامل OM، SAR، CaCO3، EC و pH نمونههای خاک تعیین گردید. با استفاده از آزمون آماری رگرسیون خطی و چندگانه، تأثیر ویژگی های خاک بر انباشت سرب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که ویژگی های فیزیکی خاک تأثیری در انباشت فلز سرب ندارند. از بین ویژگیهای شیمیایی خاک نیز CaCO3 و EC همبستگی منفی معنیدار، pH و OM نیز همبستگی مثبت معنیدار با انباشت سرب در خاک دارند. همچنین، بین SAR و مقدار سرب ارتباط معنیداری در خاک وجود ندارد. بنابراین، در مدل انتخابی بر اساس نتایج تجزیه واریانس به روش رگرسیون خطی، متغیرهای CaCO3، EC، pH و OM مهمترین عاملهای نشان دهنده مقدار تغییرات سرب در منطقه مورد مطالعه هستند.

کلیدواژه‌ها