%0 Journal Article %T تغییرات زمانی و مکانی خصوصیات خشکسالی هواشناسی در ایران تحت‌ تأثیر سناریوهای تغییر اقلیم %J مدیریت بیابان %I انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران %Z 2476-3985 %A مظفری, الهام %A مرادی, نوازاله %A بذرافشان, ام البنین %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 8 %N 16 %P 153-163 %! تغییرات زمانی و مکانی خصوصیات خشکسالی هواشناسی در ایران تحت‌ تأثیر سناریوهای تغییر اقلیم %K ریزمقیاس‌نمایی %K شاخص‌ استاندارد شده بارش %K تحلیل روند %R 10.22034/jdmal.2021.243146 %X پدیدۀ تغییر اقلیم، شدّت و استمرار دوره‌های خشک­الی، اوج، بزرگی و فراوانی رخ­ داد  آن را در دهه‌های آینده تحت تأثیر قرار می‌دهد. ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین خسارت­ را از خشکسالی متحمل شده است. بنابراین، پیش‌بینی خشکسالی برای توسعه راهبرد­های کاهش آن در آینده حیاتی است. پژوهش حاضر، به منظور ارزیابی وضعیت مشخصه­‌های خشکسالی شامل شدّت، تداوم، بزرگی و اوج آن در دوره­‌های تاریخی (1966 تا 2005) و دورۀ آینده (2016 تا 2050) برای 39 ایستگاه سینوپتیک کشور با بهره­‌گیری­ از نمایۀ SPI انجام شد. همچنین برای شبیه­‌سازی آینده از خروجی مدل گردش عمومی جوّ CanESM2 بر پایۀ دو سناریو RCP4.5 و RCP8.5 روش ریزمقیاس­ نمایی آماری  SDSM استفاده شد. نتایج نشان داد، روند مشخصه­‌های شدّت، زمان تداوم یا مدّت، بزرگی و اوج خشکسالی در دوره تاریخی در بخش­ زیادی از کشور بدون روند معنی­دار است. با توجّه به پهنه­‌بندی نقشه­‌های SPI در مقیاس­ های زمانی مختلف، بخش اعظم کشور در دوره گذشته حاکی با افزایش روند خشکسالی در گیر بوده است، اما در آینده با دو سناریو مورد بررسی بخش گسترده ای از مساحت کشور به سمت ترسالی و یا کاهش خشکسالی پیش می‌رود. همچنین روند مشخصه‌­های خشکسالی شدّت، مدت، بزرگی و اوج در مقیاس‌­های زمانی مختلف در دوره گذشته و آینده در عموم مناطق ایران دارای روند معنی‌­دارنیست، اما مقدار بیشینه این ویژگی­‌ها در بخش‌های شمالی، شمال‌شرقی، غربی و جنوبی کشور رو به افزایش است. در کل می‌توان گفت، بخش‌های جنوبی کشور به­‌ویژه استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بخش‌های شمال شرق و غرب استان خراسان رضوی، گلستان و آذربایجان‌ بیشترین آسیب‌پذیری را از تغییر اقلیم خواهند داشت. بنابر این، خطر خشکسالی در این مناطق زیاد بوده و ضروری است برای مدیریت منابع طبیعی و و کشاورزی در این مناطق برنامه‌ریزی جدّی صورت پذیرد. %U https://www.jdmal.ir/article_243146_b347a7b4e303c7246d09fb16101435b0.pdf