%0 Journal Article %T پیش‌بینی تأثیر تغییر کاربری و پوشش اراضی بر گسترش تپه‌های ماسه‌ای در بیابان‌های ساحلی جنوب شرق ایران با استفاده از مدلCA-Markov %J مدیریت بیابان %I انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران %Z 2476-3985 %A پطروسیان, هستی %A نظری سامانی, علی اکبر %A دانه کار, افشین %A مشهدی, ناصر %D 2021 %\ 05/22/2021 %V 9 %N 1 %P 51-66 %! پیش‌بینی تأثیر تغییر کاربری و پوشش اراضی بر گسترش تپه‌های ماسه‌ای در بیابان‌های ساحلی جنوب شرق ایران با استفاده از مدلCA-Markov %K آشکارسازی تغییرات %K لندست %K پوشش/کاربری اراضی %K سلول‌های خودکار %K مکران %R 10.22034/jdmal.2021.244527 %X با توجه به تغییرات گسترده و غیراصولی کاربری اراضی، آشکار­سازی تغییرات پوشش سرزمین و کاربری اراضی در طول دوره­‌های زمانی با استفاده از تصاویر ماهواره­‌ای، برای مدیریت پایدار منابع طبیعی، امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف پایش تغییرات کاربری اراضی، مدل­سازی و پیش‌بینی وضعیت آن ها در 15 سال آینده در سواحل بیابانی جاسک (دریای عمان) انجام شد. به‌منظور آشکارسازی تغییرها از تصاویر ماهواره لندست سال­های 1366، 1382 و 1397 استفاده شد. پس از انجام تصحیح‌های هندسی و جوی بر روی تصاویر، نقشه کاربری مربوط به هر سال در قالب 11 واحد کاربری و پوشش اراضی با استفاده از روش طبقه­‌بندی ترکیبی تهیه شد. مدل­سازی تغییر کاربری با به­‌کارگیری مدل سلول‌های خودکار زنجیرۀ مارکوف در مرحلۀ اول برای صحت سنجی مدل و در مرحله دوم برای پیش‌بینی کاربری اراضی در سال 1412 انجام شد. ارزیابی مقدار تطابق نقشه شبیه­‌سازی شده سال 1397 و نقشه واقعی با ضریب کاپای 0.83 نشان داد مدل سلول‌های خودکار زنجیره مارکوف، مدلی مناسب برای پیش‌بینی تغییرپذیری کاربری اراضی است. بر اساس نتایج به‌­دست آمده، مشابه با روند تغییرات 30 سال اخیر، در سال 1412 کشاورزی در منطقه روندی صعودی خواهد داشت و نسبت به سال 1397 رشد 74% خواهد داشت. مساحت سکونتگاه‌ها، شبکه دسترسی دریایی و کاربری آبزی­ پروری نیز در این دوره افزایش خواهد یافت. در سال 1412، مساحت پوشش مرتعی و پوشش گیاهی موجود در بستر رودخانه دارای روند کاهشی و بیشتر به سمت تبدیل به زمین­‌های کشاورزی خواهد بود. مساحت تپه­‌های ماسه­‌ای در سال 1412، 33.4­% افزایش خواهد یافت. این افزایش موجب خواهد شد که بخش جنوبی روستای سورگلم و بخش شرقی جنگل­‌های مانگرو در معرض حرکت و جابه جایی ماسه­‌های روان، آسیب ببینند. نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که در صورتی که روند توسعه و تغییر کاربری/پوشش اراضی همانند 30 سال قبل باشد، مناطق زیادی در معرض تهدید و آسیب حرکت ماسه­‌های روان قرار خواهند گرفت و برای کنترل و مدیریت آن لازم است تا اقدامات لازم مورد توجه قرار گیرد. %U https://www.jdmal.ir/article_244527_b952b30d4a5a28f20e4979dd196c9204.pdf