%0 Journal Article %T ارائه مدل حساسیت به فرسایش بادی با بهره‌گیری از روش ارزیابی چند معیاره در پناهگاه حیات وحش هامون %J مدیریت بیابان %I انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران %Z 2476-3985 %A راهداری, وحید %A ملکی, سعیده %A میر, محدثه %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 10 %N 2 %P 39-54 %! ارائه مدل حساسیت به فرسایش بادی با بهره‌گیری از روش ارزیابی چند معیاره در پناهگاه حیات وحش هامون %K توفان گرد و غبار %K ویژگی‌های خاک %K ترکیب خطی وزن‌دار %K تالاب هامون %R 10.22034/jdmal.2022.551548.1382 %X پدیده فرسایش بادی و توفان‌های گرد و غباری یکی از مهمترین مخاطره های اقلیمی فراگیر است که خسارت­‌های فراوانی را بر بخش‌های مختلف از جمله محیط­‌زیست و سلامت انسان‌ها وارد می‌کند. تالاب بین المللی هامون در شرق ایران و در مصب رودخانه هیرمند قرارگرفته ­است که با وقوع خشکسالی‌های شدید سه دهۀ اخیر، بستر آن به کانون برداشت گردوخاک تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی حساسیت فرسایش بادی در بخش ایرانی تالاب هامون به عنوان پناهگاه حیات وحش است. برای این منظور، با انجام مرور منابع و بررسی نظر خبرگان، تعداد 15 معیار مؤثر بر فرسایش بادی تعیین و با بهره­‌گیری از روش AHP، وزن‌دهی شد. بررسی وزن‌ها نشان داد تاج پوشش گیاهی با 0.13 بیشترین وزن را دارد. با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای آبان ۱۴۰۰، شاخص گیاهی SAVI به عنوان نمایه‌ای از مقدار تاج پوشش گیاهی سطح زمین تهیه شد. برای تهیۀ نقشه معیارهای ویژگی­‌های خاک، از ۱۳۵ نقطه از خاک سطحی نمونه­‌برداری انجام و نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل شد. بعد از تعیین مقادیر عددی معیارهای مورد نظر در هر نمونه، نقشه معیارها با بهره‌گیری از روش IWD تهیه شد. معیارها به روش فازی استاندارد شد و سپس با اعمال وزن‌ها به روش ترکیب خطی وزن­‌دار با یکدیگر ترکیب و مدل فرسایش‌پذیری بادی خاک، تهیه و به پنج طبقه فرسایش‌پذیری طبقه‌­بندی شد. برای بررسی صحت مدل، در 40 محل، با استقرار دستگاه تونل باد قابل حمل، سرعت آستانۀ فرسایش بادی اندازه گیری و اعداد به‌­دست آمده مطابق با طبقه‌­های فرسایش‌پذیری به پنج طبقه، دسته‌­بندی و با طبقۀ متناظر فرسایش‌پذیری محل استقرار تونل باد مقایسه شد. صحت کلی به‌­دست آمده 81% نشان دهندۀ توانایی این روش در تهیه مدل فرسایش بادی خاک است. %U https://www.jdmal.ir/article_252262_51df887dbea357b2fc209727f9092f77.pdf