TY - JOUR ID - 246300 TI - تأثیر دوره‌های ترسالی و خشکسالی بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آبخوان در بخش شرقی دشت گرگان JO - مدیریت بیابان JA - JDMAL LA - fa SN - 2476-3985 AU - جندقی, نادر AU - قره محمودلو, مجتبی AU - نصیری, ابوذر AD - استادیار، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران. AD - استادیار، دانشکدۀ جغرافیا، مرکز آموزش عالی فیروزآباد، فیروزآباد، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 2 SP - 63 EP - 78 KW - آب زیرزمینی KW - کیفیت آب KW - دیاگرام شولر KW - دیاگرام پایپر KW - رخسارۀ هیدروژئوشیمیایی DO - 10.22034/jdmal.2021.246300 N2 - وقوع خشکسالی­­‌ها و ترسالی­‌ها می‌­تواند برویژگی­‌های کمی و کیفی آب­های سطحی و زیرزمینی تاثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از آمار 23 سالۀ بارش مربوط به چهار ایستگاه هواشناسی و با محاسبۀ شاخص SIAP، دورۀ خشکسالی و ترسالی سه ساله تعیین شد. به‌‌منظور بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب زیرزمینی، پس از بررسی آمار چاه‌­های مشاهده‌­ای در بخش شرقی دشت گرگان، تعداد 14 حلقه چاه عمیق و نیمه­‌عمیق انتخاب شد. به‌منظور ارزیابی آب در بخش کشاورزی از سه معیار EC، SAR و Na% و برای ارزیابی آب در بخش شرب از نمودار شولر استفاده شد. به‌منظور بررسی اختلاف معنی­‌داری بین ویژگی‌های فیزیک و شیمیایی آب زیرزمینی در سه دورۀ ترسالی، خشکسالی و طولانی­‌مدت، از آزمون F در سطح احتمال 0.05 استفاده شد. نتایج نشان داد که کیفیت آب چاه‌­های نیمه­‌عمیق در هر دو بخش کشاورزی و شرب به‌مراتب بهتر از چاه­‌های عمیق است. براساس نمودار پایپر، رخسارۀ شیمیایی چاه­های نیمه­‌عمیق، تنوع کم‌تری نسبت به چاه­‌های عمیق دارد. نتایج مربوط به هر دو نوع چاه ­عمیق و نیمه‌­عمیق نشان داد که رخساره‌های شیمیایی در دورۀ خشکسالی تمایل بیشتری برای رسیدن به ترکیب آب دریا نشان می‌دهند. نتایج آزمون F نشان داد که با احتمال 95% بین پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در آبخوان نیمه‌­عمیق در دورۀ­ ترسالی و خشکسالی اختلاف معنی­‌دار وجود دارد. در مقابل وقوع دوره­‌های ترسالی و خشکسالی در محدودۀ مورد مطالعه تأثیر چندانی بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آبخوان عمیق نداشته است. UR - https://www.jdmal.ir/article_246300.html L1 - https://www.jdmal.ir/article_246300_427bb5810c7c3b1630cd519289632932.pdf ER -