عوامل حامی و بازدارنده موثر در حضور Astragalus curvirostris Boiss. مطالعه موردی مراتع نیمه استپی زاغه لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

2 دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 دانشیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

4 دانشیار بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

پردازش و تحلیل اطلاعات درهم تنیده اکولوژیکی نیاز به شیوه‌های تحلیلی منعطف دارد تا بتواند رابطه‌های غیر خطی بین عملکرد گونه گیاهی و عوامل محیطی را بخوبی نشان دهد. در این بررسی انتخاب رویشگاه Astragalus curvirostris به شکلی صورت گرفت که دامنه وسیعی از فراوانی گونه را در بر داشته باشد. این مطالعه در منطقه راغه در 35 کیلومتری جاده خرم آباد به بروجرد با ارتفاع 1965 متر از سطح دریا انجام شد. جهت ارزیابی پنج ترانسکت با طول m400 و فاصله m100 بکار برده شد. بر روی هر یک از آنها با توجه به ابعاد گونه‌های همراه، شش پلات به ابعاد 4 در 4 متر با فواصل یکسان، مستقر گردید. از هر پلات‌، یک نمونه خاک با سه تکرار به عمق صفر تا 30 سانت برداشت گردید. بررسی تأثیر مجموعه‌ای از عوامل‌‌محیطی بر تغییرات پوشش‌‌گیاهی در جوامع، با استفاده از روش انتخاب رو به جلو در رسته‌‌بندی کانیک، منجر به انتخاب 4 متغیر از بین 19 متغیر اولیه شد. همبستگی بین درصد پوشش‌‌گیاهی گونه و عوامل اکولوژیک مورد مطالعه، نشان داد پراکنش گونه با عواملی مانند TOC و % N خاک همبستگی مثبت دارد. مدل‌‌جمعی تعمیم‌‌یافته با توزیع خطا پوآسون، نشان داد، ارتفاع ازسطح دریا، درصد بقایای گیاهان و موجودات زنده و نیتروژن خاک و همچنین درصد سنگ و سنگریزه بر حضور گونه موثرند. بررسی حضور گونه با پارامتر ارتفاع از سطح دریا و درصد سنگ از مدل کاهشی و پاسخ در امتداد شیب تغییرات کربن آلی، نیتروژن و درصد بقایای گیاهی سطح خاک از مدل افزایشی پیروی کرده است. این مدل، نیازهای اکولوژیکی گونه‌‌ را ارائه و می‌تواند در عملیات اصلاح مراتع در مناطق مشابه، استفاده شود. البته، به‌‌دلیل عدم ثبات عوامل زیستی، حتی موثرترین رابطه‌های همبستگی نمی‌توانند قطعی تلقی شوند. اما، بررسی این روابط همراه با بررسی میدانی اطلاعات مناسبی ارائه می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 07 فروردین 1403
  • تاریخ دریافت: 30 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 28 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 07 فروردین 1403