ارزیابی کارایی روش‌های AHP و AHPگروهی در انتخاب بهترین گونه پیکان ماسه‌ای جهت تثبیت ماسه‌های روان (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد)‏

عرب عامری, علیرضا; مقامی مقیم, غلامرضا; رضایی, خلیل; شیرانی, کورش; حلبیان, امیرحسین

doi:10.22034/jdmal.2017.27871

ارزیابی کارایی روش‌های AHP و AHPگروهی در انتخاب بهترین گونه پیکان ماسه‌ای جهت تثبیت ماسه‌های روان (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد)‏

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران.

² استادیار ژئومورفولوژی دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان- ایران

³ استادیار رسوب شناسی دانشکده زمین شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران- ایران.

⁴ استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان- ایران.

⁵ دانشیار گروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، اصفهان- ایران

10.22034/jdmal.2017.27871

چکیده

یکی از مهمترین معضلات محیطی منطقه طرود هجوم ماسههای روان به سازههای انسانی و مناطق مسکونی میباشد که نیازمند بررسی دقیق و ارائه راهحل اصولی و کاربردی میباشد. بدین منظور در مقاله حاضر با استفاده از دو روش تصمیمگیری چند معیاره شامل روشهای AHP و GAHP به انتخاب بهترین گونه گیاهی پیکان ماسهای در ریگ نجار آباد واقع در جنوب شرقی شهرستان شاهرود پرداخته شد. بدین منظور، پس از مشخص کردن منطقه مورد مطالعه با استفاده از تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی، بررسیهای میدانی آغاز شده و با استفاده از ترانسکت بر اساس روش تک بعدی و واحد نمونهبرداری طولی، ۴ نوع پیکان ماسهای شامل گونههای گیاهی الحاجی مانیفرا (A. Mannifera) ، سیدلیتزیا فلوریدا S. Florida)) ، ریوماریا تورکستانیکا R. Turcestanica)) و زیگوفیلوم یوریپتروم Z. Eurypterum)) مشخص و خصوصیات مرفومتریک آنها شامل طول پیکان ماسهای، حجم پیکان ماسهای، حداکثر عرض پیکان ماسهای، قطر تاج پوشش و ارتفاع گیاه اندازهگیری گردید، درگام بعد اقدام به انتخاب بهترین گونه با استفاده از روشهای AHP و GAHP گردید. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که روش GAHP کارایی بالاتری را نسبت به روش AHP در تعیین گونههای مناسب از خود نشان داده است. گونه Z.Eurypterum در روش GAHP با کسب (۵۷/۰ امتیاز) و در روش AHP با کسب (۴۷/۰ امتیاز) بیشترین تاثیر را در تثبیت ماسههای روان در منطقه مطالعاتی داشته است. بر اساس نتایج، برای اجرای طرحهای تثبیت ماسههای متحرک در منطقه مورد مطالعه، در درجه اول توسعه پیکانهای ماسهای گونه Z.Eurypterum و در مرحله دوم پیکانهای ماسهای گونه A.Mannifera بیشترین اهمیت را دارند و در صورت توسعه و اجرای آن بالاترین بهرهوری را خواهند داشت. نتایج حاصل از مقاله حاضر در زمینه طرح های تثبیت ماسههای روان میتواند مورد استفاده برنامه ریزان محیطی قرار گیرد.
‏

کلیدواژه‌ها