برخی تغییرات بیوشیمیایی دو گونه گیاهی رمس Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss. و سیاه‌تاغ Haloxylon aphyllum Iljin در شرایط شوری خاک دو منطقة پلایا و ارگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیابان‌زدائی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران

3 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

دو گونۀ شورپسند رمسHaloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss.  و سیاه­تاغ Haloxylon aphyllum Iljin، در سطح گسترده­ای در پلایا و تپه­های ماسه­ای رویش داشته و در تامین علوفه مورد نیاز دام به ­ویژه شتر نقش اساسی دارند. در تحقیق حاضر، تاثیر شرایط متفاوت خاک شور پلایا و خاک ماسه ای در ارگ بر کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فنل، فعالیت آنتی­اکسیدانی و گلاسین بتائین و در شرایط رویشگاه  طبیعی، در شهرستان بافق، استان یزد بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل a و کل به ترتیب با 35/4 و 72/5 میلی­گرم بر گرم وزن تر مربوط به سیاه­تاغ و پلایا و بیشترین کلروفیل b با 85/2 میلی­گرم بر گرم وزن تر مربوط به رمس و پلایا بود. بیشترین میزان کاروتنوئید در رویشگاه پلایا و در سیاه­تاغ بود. مقدار آنتو­سیانین نیز در رویشگاه پلایا و سیاه­تاغ دو برابر رویشگاه ماسه­ای اندازه­گیری شد. بیشترین مقدار فنل به مقدار 97/458 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن تر در رویشگاه پلایا و در گونه سیاه­تاغ با 53/469 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. درصد فعالیت آنتی­اکسیدانی نیز در سیاه­تاغ و پلایا به­طور معنی­داری بیشتر از گیاه رمس و رویشگاه ماسه­ای است. گلوتامین بین دو رویشگاه اختلاف معنی­داری نشان نداد، در حالی که گلاسین بتائین در رویشگاه ارگ بیشترین میزان را داشت. همچنین بیشترین میزان این دو اسید آمینه به گیاه رمس اختصاص داشت. نتایج نشان داد که رمس و سیاه­تاغ می­توانند با سازوکارهای مختلف از جمله بهبود شرایط بیوشیمیایی خود با شوری مقابله و از این طریق کیفیت علوفه را بهبود بخشیده و موجب افزایش ارزش رجحانی گردند.

کلیدواژه‌ها