ردیابی منابع طوفان‌های گردوغبار غرب ایران (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

طوفان گردوغبار به عنوان یک معضل جهانی که تأثیر منفی گسترده‌ای بر مردم جهان گذاشته است. طوفان گردوغبار مسافت‌های زیادی را طی کرده و موجب خسارت‌های اقتصادی، بهداشتی و محیط‌زیستی گسترده‌ای می‌شود. از این رو، دانش کافی در مورد منشأ و زمان وقوع آنها می‌تواند در کاهش خسارت­های ناشی از آن موثر باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی منشأ رخدادهای طوفان گردوغبار شهر کرمانشاه است. به این منظور، رخدادهای گردوغبار در دورة زمانی 11 ساله از داده‌های هواشناسی همدیدی کرمانشاه مورد واکاوی قرارگرفت. تعداد 646 رخداد گردوغبار مشخص و آشکارسازی آنها با بهره­گیری از تصاویر MODIS و Deep Blue انجام شد. برای مسیریابی حرکت گردوغبار و مسیرهای ورودی آن به داخل شهر کرمانشاه و همچنین مسیرهای حرکت آن و مناطقی که بیشترین تأثیر را در این زمینه داشتند از مدل HYSPLIT  استفاده شد. بر اساس کدهای گردوغباری بیشترین تعداد پدیدة گردوغبار به ترتیب در سال های 1387 و 1388 ثبت شده است. همچنین بیشترین تعداد روزهای گردوغبار در تابستان و ماه‌های خرداد، تیر و مرداد مشاهده شد. نتایج DRS، HYSPLIT و گل­طوفان نشان داد جهت‌های غربی بیشترین سهم ورودی گردوغبار را به شهر کرمانشاه را دارند؛ تصاویر MODIS وDeep Blue  نیز این واقعیت را تصدیق می‌کنند. در کل نتایج نشان داد که بیشتر مسیرها از مناطق شمال غربی و مرکزی عراق و بیابان­های سوریه و منشأ گردوغبار، مناطق مرزی و خشک شمال و مرکز عراق و سوریه هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات